Picasso – nowa wystawa w Muzeum Narodowym w Warszawie

„Mamy w kolejny wyjątkowy dzień, otwieramy wystawę, która robi wielkie wrażenie” – mówił na środowej konferencji Łukasz Gaweł, dyrektor warszawskiego Muzeum Narodowego. „Często posługujemy się określeniem +światowe dziedzictwo+, ale to dziedzictwo jest coraz częściej wymazywane z naszej świadomości i niszczone w rzeczywistym świecie na skutek wojny, którą prowadzi Rosja, na skutek wypadków, jakie zaszły ostatniego weekendu. W tych dramatycznych czasach potrzebne są punkty odniesienia, które przywracają poczucie sensu w świecie” – powiedział dyr. Gaweł. „Tak, mamy wspólne dziedzictwo. Picasso się w nie wpisuje, w to platońskie przesłanie: prawdy, piękna i dobra” – ocenił.

„Pełne dobrej energii zaangażowanie Instytutu Cervantesa umożliwiło współpracę z krajem dość odległym terytorialnie, jakim jest Hiszpania i odmiennym kulturowo. Powstała wystawa, na której po raz pierwszy w Polsce pokazane są prace wielkiego artysty, pochodzące z kolekcji Museo Casa Natal Picasso, czyli Muzeum Dom Narodzin Picassa w Maladze” - wyjaśnił Łukasz Gaweł.

„Mamy satysfakcję, że część naszej kolekcji jest obecnie eksponowana w Warszawie” – powiedział Jose Maria Luna Aquilar, dyrektor Muzeum w Maladze. „Dzieje się to w 50 lat po śmierci artysty i w czasie, kiedy Hiszpania przewodniczy Unii Europejskiej” - podkreślił. „Picasso urodził się na Południu Hiszpanii, na południu Europy. Pierwsze jego doświadczenia twórcze to światło i morze. Światło Środziemnomorza towarzyszyło mu przez całą twórczość. Picasso był Hiszpanem, malageńczykiem, ale nie należy tylko do nas. Dziś jest własnością wszystkich i wszystkich wzrusza. I teraz, bezpośrednio z plaży, z Malagi przyjeżdża do Warszawy” - mówił Jose Maria Luna Aquilar.

„Picasso jest jednym z najwybitniejszych artystów XX wieku, jest też jednym z najważniejszych twórców sztuki nowoczesnej. On i Georges Braque są twórcami nurtu malarstwa zwanego kubizmem” – wyjaśniła podczas konferencji Anna Manicka, kuratorka wystawy. „Uważał się za komunistę i pewnie dlatego też do Polski, która znajdowała się pod wpływem komunistycznych władz przyjechał. On przyjeżdżał na Wschód, a dla nas to była +jutrzenka swobody z Zachodu” – dodała kurator, przypominając, że Pablo Picasso odwiedził Polskę w 1948 r. – we Wrocławiu uczestniczył w Światowym Kongresie Intelektualistów w Obronie Pokoju.

Wystawa podzielona jest na cztery działy: Odnalezione piękno; Dziedzictwo mitów; Ceramiczne oblicza; Polskie akcenty. Według kuratorki, tak prezentowana twórczość odpowiada na pytania o koncepcję piękna artysty i jak zmieniała się jego sztuka. „Blisko 60 proc. prezentowanych prac pochodzi z kolekcji Museo Casa Natal Picasso - Muzeum Dom Narodzin Picassa w Maladze, a ok. 40 proc. ze zbiorów Muzeum Narodowego w Warszawie” - powiedziała PAP Manicka.

Ideał piękna to motyw przewodni pierwszej części wystawy. Picasso poszukiwał go w świecie antyku – odnalazł tam dzieła, które posłużyły mu jako punkt odniesienia dla rozwinięcia własnych idei twórczych. Uwagę zwraca bogactwo witalnych przedstawień nagich postaci i poszanowanie proporcji. Ten klimat klasycznej harmonii jest widoczny także w późniejszych pracach artysty, powstałych po hiszpańskiej wojnie domowej (1936–39) i II wojnie światowej. Antyczne i renesansowe inspiracje widoczne są m.in. na rycinach z przedstawieniami kameralnych, intymnych scen rodzajowych oraz wizerunkach partnerki artysty, Françoise Gilot.

Dziedzictwo mitów - druga część ekspozycji opowiada o Maladze, miejscu narodzin i pierwszych lat Picassa, o mieście którego historia liczy sobie blisko 3000 lat. Założyli je feniccy żeglarze w VIII wieku przed Chr., potem ten ośrodek handlowy nad brzegiem Morza Śródziemnego stał się miastem Cesarstwa Rzymskiego, a mity greckie i rzymskie zostały włączone do lokalnej kultury. Trzy postacie mitologiczne – Minotaur, centaur i faun – szybko i na trwałe zawładnęły wyobraźnią artysty. Na wystawie znajdą się ich liczne przedstawienia.

Ceramiczne oblicza – to trzecia część ekspozycji, dotycząca, pobytu artysty na Lazurowym Wybrzeżu gdzie zajął się on ceramiką i eksperymentował z różnymi technikami zdobienia naczyń. W ciągu około 20 lat wymodelował, ukształtował, zaprojektował, ozdobił, wyrył i wyrzeźbił ponad 3500 przedmiotów z gliny. Na wystawie prezentowane ceramiczne półmiski oraz dzbany z wizerunkami postaci mitologicznych, zwierząt, roślin i pokarmów.

Finałem ekspozycji jest część nazwana „Polskie akcenty”. Był rok 1948. Na szlaku artysty znalazły się m.in. Warszawa i Kraków. Pamiątką po wizycie w krakowskich Sukiennicach były zakupione przez Picassa haftowane kożuszki. Okrycie to pojawia się w późniejszych pracach artysty, m.in. w słynnej serii litografii „Kobieta w fotelu”. W stolicy artysta odwiedził Muzeum Narodowe, któremu podarował kolekcję ceramicznych półmisków oraz grafiki. Wszystkie te wątki są obecne na wystawie.

Ekspozycja w MNW jest realizowana z okazji 50. rocznicy śmierci artysty oraz objęcia przez Hiszpanię Prezydencji Rady Unii Europejskiej.

Kuratorami wystawy są Mario Virgilio Montanez Arroyo (Museo Casa Natal Picasso); Anna Manicka (Muzeum Narodowe w Warszawie)Ekspozycja powstała dzięki współpracy z Museo Casa Natal Picasso w Maladze, Instytutem Cervantesa w Warszawie oraz Turespana.

Wystawa odbywa się pod patronatem Ambasady Hiszpanii w Polsce. Dofinansowana została ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Mecenasem wystawy jest Santander Bank Polska.

Wystawa „Picasso” będzie dostępna dla publiczności od 12 października do 14 stycznia przyszłego roku. (PAP)

Anna Bernat