Dieta matki może chronić mózgi jej wnuków

Publikacja, która pojawiła się w „Nature Cell Biology” (http://dx.doi.org/10.1038/s41556-023-01195-9), potwierdza wcześniejsze doniesienia, że niektóre pokarmy zabezpieczają przed pogorszeniem funkcji mózgu na przestrzeni całych pokoleń.

W badaniu wykorzystano glisty Caenorhabditis elegans - organizm uznawany za modelowy ze względu na to, że ma wiele genów wspólnych z człowiekiem. Analiza procesów zachodzących w jego komórkach daje wgląd w to, co dzieje się w ludzkich.

Naukowcy odkryli, że cząsteczka obecna w jabłkach i wielu ziołach (bazylii, rozmarynie, tymianku, oregano i szałwii) pomogła zmniejszyć uszkodzenia aksonów potrzebnych do prawidłowego działania mózgu.

Komórki nerwowe w mózgu (neurony) łączą się i komunikują ze sobą za pośrednictwem około 850 000 km wypustek, zwanych aksonami. Aby aksony mogły funkcjonować i przetrwać, muszą być do nich dostarczane odpowiednie materiały. Dzieje się to wzdłuż wewnętrznej struktury zawierającej mikrotubule. Jeżeli materiałów brakuje, aksony słabną, co prowadzi do dysfunkcji mózgu i neurodegeneracji.

„Sprawdziliśmy, czy naturalne produkty znajdujące się w diecie mogą stabilizować aksony i zapobiegać ich pękaniu” – mówi główny autor badania prof. Roger Pocock.

„Zidentyfikowaliśmy cząsteczkę obecną w jabłkach i ziołach (kwas ursolowy), która zmniejsza kruchość aksonów. Odbywa się to tak: kwas powoduje włączenie genu odpowiedzialnego za wytwarzanie określonego rodzaju tłuszczu i ten konkretny tłuszcz zapobiega kruchości aksonów w miarę starzenia się zwierząt” - dodaje.

Profesor wyjaśnia, że tłuszcz, o którym mowa, to sfingolipid. W badaniach na glistach naukowcy odkryli jego wyjątkową zdolność: może on podróżować z jelita matki, gdzie trawiony jest pokarm, do rozwijającego się jaja. Po wykluciu nowego osobnika chroni nie tylko jego aksony, ale także aksony jego potomstwa. Są to bardzo obiecujące wyniki, choć oczywiście należy je potwierdzić w badaniach na ludziach.

„Po raz pierwszy wykazaliśmy, że lipid może być dziedziczony – podkreśla prof. Pocock. - Do tego karmienie matki sfingolipidem chroni aksony dwóch kolejnych pokoleń. Oznacza to, że dieta matki może wpływać nie tylko na mózg jej potomstwa, ale potencjalnie także na kolejne pokolenia”.

„Nasza praca wspiera dowody na to, że zdrowa dieta w czasie ciąży jest kluczowa dla optymalnego rozwoju mózgu i zdrowia dziecka” - podsumowuje.(PAP)

Katarzyna Czechowicz

kap/ bar/